Expositie over boekenschat van Deventer in Broederenkerk
‘Oudste en mooiste boeken in Nederland’
In de Broederenkerk in Deventer (gelegen aan de Broederenstraat 18) is tot en met 14 september van dit jaar de tentoonstelling ‘over… de boekenschat van de Deventer Broederenkerk’ te zien. De boekenschat van de Broederenkerk bestaat uit drie middeleeuwse handgeschreven boeken op perkament, gebonden in zeer bijzondere banden: de Lebuinuscodex, de Bernulphuscodex en de Ansfriduscodex.
Lebuinuscodex, Bernulphuscodex en Anfriduscodex
Een codex is de benaming voor een handschrift bijeengehouden in een boekband. De Lebuinuscodex dateert uit de negende eeuw, de Bernulphuscodex uit de tiende eeuw en de Ansfriduscodex uit de elfde eeuw. De drie boeken behoren tot de oudste en mooiste die in Nederland worden bewaard. Er zijn wat de uitvoering betreft geen vergelijkbare codices in ons land bekend.
Topstukken
Zij zijn vervaardigd in de belangrijkste scriptoria (schrijfwerkplaatsen) van West-Europa. Vooral vanwege de rijkversierde en kostbare boekbanden worden zij gerekend tot de topstukken van de West-Europese boekproductie uit de negende tot elfde eeuw. De drie boeken zijn Deventer bezit en eigendom van de Broederenkerk, onderdeel van de parochie H. Lebuinus.
Evangeliën
Alle drie de boeken zijn Evangelieboeken: de Lebuinuscodex omvat de vier Evangeliën (Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes), de Bernulphuscodex en de Ansfriduscodex geven Evangelieteksten, gerangschikt naar de liturgische kalender. De boeken zelf zijn niet aanwezig in de tentoonstelling. Ze zijn wel te zien in het Museum Catharijneconvent in Utrecht, dat de boeken in bruikleen heeft gekregen.
Bijzonder verhaal
Er kan met recht gesproken worden van ‘Deventer boekenbezit’. Al in de zestiende eeuw, en mogelijk ook al daarvoor, waren de drie boeken in Deventer. Vanaf het einde van de achttiende eeuw zijn de kostbaarheden in bezit van de Broederenkerk en haar voorganger, het kerkje in de Nieuwstraat. De tentoonstelling vertelt en toont aan de hand van veertig grote platen het bijzondere verhaal over de drie codices. Ook is er een rijk geïllustreerde publicatie bij de tentoonstelling verschenen met aanvullende informatie over de boeken en hun geschiedenis, en over de Broederenkerk in de negentiende eeuw. De publicatie (60 bladzijden) kost 3 euro en is verkrijgbaar bij de balie in de kerk.
De toegang tot de tentoonstelling en de kerk is gratis. Iedere donderdag en vrijdag, tot en met 14 september, zijn er gratis rondleidingen in de tentoonstelling (start 14.00 uur).